Бүгін біз осы жөнінде Қазақстанның Паразитология Инстиутының басшысы Мирлан Асановпен сөйлесіміз.

Тілші: Мирлан, қайырлы күн! Ең басты сұрақтан бастаймын, Лиепая халықтың паразиттермен зақымдалу бойынша көшбасшы екендігі рас па?

Асанов М.: Ия. Лиепая паразиттермен зақымдалу рейтингісінде көшбасшы орынды алады. Ол өте нашар экологиялық жағдайдың, үкіметтің әрекетсіздігінің және адамдарға немқұрайлы қараудың кесірінен болады.

Тілші: Мирлан, паразиттермен зақымдалудың және ауыздан шығатын жағымсыз иістің байланысы жөніндегі аталған зерттеулер қаншалықты рас?

Асанов М.: Бірнеше жыл бұрын медициналық қауымдастық ауыздан шығатын иіс дәл ауыз қуысында қалыптасады деп санады. Бірақ, соңғы зерттеулер басқа да маңызды себеп асқазанмен және бауырмен мәселелер (паразиттермен зақымдалу кезінде әрдайым болатын) болып табылатындығын дәлелдеді. Ғалымдар сонымен бірге мұндай «қалыпты белгі» секілді көрінетін мәселені елемеуге болмайды. Паразиттермен зақымдалу адамдағы барлық ауыр аурулардың пайда болуына әкеліп соқтырады.

Мен өзім зерттеулерге сенемін және ол біздің институттың зерттеулерімен расталады Дөрекі ауыздан шығатын «жағымсыз иіс» күрделі ауруға дейін өседі. Адам өлімінің 98%-ы паразиттермен зақымдалумен шақырылған. Және бұл тек аурулардан өлулер ғана емес. «Табиғи өлімдер» деп аталатындардың басым көпшілігі – бұл сіздің ағзаңыз бен мүшелеріңіздің ішіндегі паразиттердің өмір сүрулерінің салдарлары.

Тілші: «Әдетте паразиттер ретінде ішек құрттар түсіндіріледі, олар қалай ауыздан шығатын иістің пайда болуына және тіпті адам өліміне әкеліп соқтыруы мүмкін»?

Асанов М.: Шын мәнінде, адамдағы паразиттер – тек ішек құрттар деп санау үлкен жаңылысу болып табылады. Түрлі мүшелерде өмір сүрішу паразиттердің орасан көп мөлшері болады. Және олар түрлі салдардарға әкеледі. Ия ішекқұрттар да, ал егер нақты айтар болсам жыланқұрттар – өте қауіпті. Олар дәл мағынада ішекті бұзады, оны шірітеді және ақыр аяғында – өлім жағдайына әкеліп соқтырады. Және тіпті жыланқұрттарды да байқау және жою тым қиын.

Олармен бірге сіздің бауырыңызда, миыңызда, өкпеде, қанда, асқазаныңызда өмір сүре алатын мыңдаған паразиттер болады. Және олардың барлығы дерлік – қатерлі. Олардың біраз бөлігі бірден агрессивтік әрекеттерін бастайды және ағзаны бұзады. Біразы – біраз уақытқа дейін олардың саны ағза оларға шыдай алмайтынға дәрежеге жеткенше дейін елеусіз әрекет етеді және адам қайтыс болады.

Бұл ретте, мен паразиттермен барлығы зақымдалған деп сенімділікпен айта аламын. Олардың көпшілігін аңғару өте қиын. Ал паразиттермен зақымдалудың салдарлары пайда болған кезде дәрігірлер дәл соларды емдеуге тырысады. Тіпті денені ашу кезінде паразиттерді аңғару үшін арнайы талдаулар қажет болады. Кем дегенде олардың көпшілігіне.

Тілші: «Сіз паразиттермен зақымдалудың қандай да болмасын нақты себептерін келтіре аласыз ба?»

Асанов М.: Мен жүздеген оқиғаларды айта аламын, бірақ паразиттердің барлық қауіптілігін ең түсінікті көрсететіндеріне ғана тоқталатын боламын.

Біріншіден, анықталғандай, кейбір таспа құрттар қатерлі ісікке әкеліп соқтыруға қабілетті. Бұған қоса, формалды адам емес, нақты құрттар зақымдалады. Бірақ олардың зиянды жасушалары адамды зақымдай отырып, барлық ағзаға таралады. Бұл жібекқұрттардың ішектен адамның лимфалық түйіндеріне келіп түсулерінен орын алады. Нәтижесінде, олар адамды екпіндей зақымдаушы қатерлі ісіктерге айналады. Өлім санаулы айлардың ішінде келеді. Өткен жұмада ғана адамның осындай қатерлі ісіктерден болған кезекті өлім жағдайы белгіленді.

Осы фотоның ортасында: адамға құрт-паразиттен берілген зиянды қатерлі ісіктің жасушалары.

Тағы да таралған жағдай – адам миының паразиттермен зақымдалуы. Бұл невроздарға, тез шаршаушылыққа, шектен тыс қозушылыққа және көңіл-күйдің кенет өзгерулеріне әкеліп соқтырады. Ал кешіректеу кезеңдерде, мидың паразиттермен толуына қарай, өлімге әкеліп соқтыратын күрделі аурулар дамиды.

Үшінші мысал – адам жүрегінің паразитермен зақымдалуы. Ол ең әлсіз таралған ауру болып саналады. Бірақ шын мәнінде, жүрек құрттары адамдардың шамамен 23%-да белгілі бір мөлшерде болады. Яғни, әрбір төртінші адамда. Олар ертерек кезеңде мүлдем елеусіз болады, олардың ағзаға әсер етуі байқалмайды. Бірақ уақыт өте келе құрттардың адамның жүрегіндегі қызметтері айқын байқала бастайды. Дәл осылар көптеген жүрек ауруларының бастапқы себебіне айналады, ал егер жүректің тоқтауынан кездейсоқ өлім жөнінде айтатын болсақ, онда осыпаразиттердің үлесіне осындай оқиғалардың 100%-ы келеді.

Тілші: "Паразиттермен зақымдалу тағы да несімен қауіпті?"

Асанов М.: Еркектерде паразиттер келесілерді шақырады: простатит, азбандық, аденома, цистит, құм, бауырдағы және қуықтағы тастар.

Әйелдерде: аналық жыныс бездеріндегі аурулар мен қабынулар. Фиброма, миомо, фиброзды-жылауықты емшектің созылмалы ауруы, бүйрек безінің, қуық пен бүйректердің қабынуы артады. Сонымен бірге, әрине, терінің уақытынан бұрын ескіруі орын алады.

Тілші: "Паразиттерден өзімізді қалай қорғауға болады? Қандай да болмасын талдаулар, дәрілер бар ма?"

Асанов М.: Өкінішке орай, қазіргі күні адамның ішіндегі паразаиттерді диагностикалау үшін қандай да болмасын нақты құралдар жоқ. Бір жағынан, бұл паразиттердің орасан көп мөлшердегі түрлерімен (мыңдаған нұсқалары), ал басқа жағынан, оларды аңғарудың жоғары деңгейдегі қиындығына байланысты. Паразиттерді толық талдау рәсімі Қазақстанда тек бірнеше орындарда ғана қолжетімді және қыруар ақша тұрады.

Осы аталғандардан 2 белгісі болған кезде – сіздің ағзаңызда сөзсіз паразиттер бар деген сөз.

Егер дәрілер жайында айтатын болсақ, мұнда барлығы қиындау. Бүгінгі күні паразиттерден құтылуға мүмкіндік беретін тек бір ғана әзірлеме бар. Ол Қазақстанда жасалған.

Тілші: "Қандай әзірлеме және ол кім арқылы жасалған – толығырақ айта аласыз ба?"

Асанов М.: Бұл "Parazox" паразитке қарсы құрал, ол біздің Қазақстанның Паразитология институтының және тәуелсіз жас ғалымдар тобының қатысуымен жасалды. Біз осымен қатарлас паразиттерге қарсы екі ондаған құралдармен жұмыс істедік. Бірақ әзірлеу процесі кезінде дәл осы "Parazox"максималды тиімді нұсқа ретінде тоқтауға шешім қабалданды.

Parazox аю өтінің, жоңғар сасырының, сірке ағашының тұқымдарының және тағы да 20 қосалқы компоненттердің бірегей қорытпасын білдіреді. Жасау және сынақтан өткізу процесінде бұл құрал өзін тек тиімді жақтардан ғана көрсетті. Бүгін, бұл шынында да жалғыз нәтижелі әзірлеме. Және егер мәселе ақшада ғана болса, онда экспортқа барлық жасалушы көлем бағытталушы еді. Батыста Parazox кез келген бағаға сатып алуға дайын. Бірақ бізде биліктен тапсырма бар, оған сай құралдың айтарлықтай көлемі елдің ішінде қалуы және Қазақстанның азаматтарына сатылуы керек.

Одан басқа – батыс сатып алушылары үшін экспорттық баға (Parazox шекараға оның құнынан он есе қымбат сатылады) бізге оны елдің ішінде өзіндік құннан анағұрлым төмен сатуға мүмкіндік береді.

Тілші: "Parazox несімен жақсы? Ол ағзаны паразиттерден тазартудың басқа да нұсқаларынан бірдеңемен ерекшеленеді ме?"

Асанов М.: Мен жоғарыда айтқандай, бүгінгі күні – бұл әлемдегі бар паразиттерден ағзаны тазалаушы жалғыз жұмыс істеуші құрал. Сондықтан да оны халықаралық дәріханалық желілер мен фармацевтикалық компаниялар қолдарына түсіргілері келеді. Басқа паразитке қарсы препараттармен салыстырғанда, бұл құрал бірден адамдарды зақымдауы мүмкін барлық паразиттер спектріне қарсы жұмыс істейді. Диагностикалаумен қиындықтарды ескерсек, бұл барлық ағзаны тиімді тазалайды. Менің жоғарыда айтқанымдай, адамның нақты қандай паразиттермен зақымдалғанын түсіну мүмкін болмайды. Ал Parazox оларды жояды және кез келген жерде орналасқан – ми мен жүректен бауыр мен ішектерге дейін азғадан шығарады. Осыған қазіргі таңдағы қолданыстағы препараттардың ешқайсысы қабілетті емес.

Бұған қоса, бұл химиялық дәрі емес, аллергиялық реакцияны, ішек теңгерімінің бұзылуын және нәтижеден басқа сонымен бірге оны көптеген түрлі химиялық қосылыстарды сіңіруге мәжбүрлей отырып, ағзаға жүктеме түсіретін классикалық таблеткалармен емдеу кезінде орын алатын басқа да мәселелерді болдырмайтын толықтай табиғи өнім.

Тілші: "Мен біздің оқырмандарға Parazox қай жерден алуға болатындығын есту қызықты болар деп ойлаймын?"

Асанов М.: Қазіргі уақыт сәтінде Parazox тек жобаның сайтынан ғана тапсырыс беруге қолжетімді. Біз дәріханалық желілерге қол жеткізуге бірнеше рет тырысып көрдік, бірақ олар оған максималды бағаны қойғылары және біздің қалауымыздан бірнеше есе қымбатырақ сатқылары келеді. Түсінесіздер ме, Паразитология Институты – бұл коммерциялық емес құрылым, және бізде пайда табу мақсаты жоқ.

Біз тек аталған құралмен халықты қамтамасыз еткім келеді, сондықтан оны оны экспорттаудың есебінен өтей отырып, өзімізге шығын келтірумен сатамыз. Ал дәріханалық желілердің негізгі мақсаты – пайда табу, сондықтан бізде баға белгіленіміне түбегейлі түрлі тәсілдемелер бар. Уақыт өте келе біз де келісе аламыз деп және Parazox осындай бағамен дәріханалық желілерде сатылатын болады деп үміттенеміз. Әзірше оны тек тікелей желіден тапсырыс беруге болады. Біз барлығын қолайлы және қарапайым жасауға тырыстық – құрал поштамен немесе курьермен жеткізіледі, ал төлем тек алудан және тексеруден кейін ғана жүргізіледі, ешқандай артық дене қозғалыстарын жасау қажет емес.

Тілші: "Сұхбатты аяқтаудың алдында мүмкін біздің оқырмандарға бірдеңе айтқыңыз келетін шығар?"

Асанов М.: Жалғыз айтқым келетіні – өз денсаулығыңыз бен өміріңізді сақтаңыз. Сіз мұны білмейсіз, бірақ сіздің ішіңізде 97-98% ықтималдылықпен паразитттер өмір сүреді. Олар кез келген жерде болуы мүмкін – қанда, ішектерде, өкпеде, жүректе, мида. Паразиттер шын мәнінде ағзаны зақымдай отырып, сізді ішіңізден жейді. Нәтижесінде, сіздің өміріңізді 15-25 жылға қысқартушы көп мөлшердегі денсаулық мәселелері пайда болады. Бұл егер әдетте паразиттердің адам ағзасына әсер етулерімен байланысты кездейсоқ өлімдерді айтпағанда.

Сонымен бірге Денсаулықсақтау Министрлігінің қолдауымен біздің күтулерімізден асып кеткен сауалнама жүргізілді