Szpotawość kolan to stan rzeczy w której to staw kolanowy ustawia się do boku- do zewnętrznej strony. O ile szpotawość odnosi się do obu kończyn dolnych będą one układały się w specyficzny sposób.
Co się dzieje jeżeli kolano jawi się być szpotawe ?
W poprawnych warunkach kość udowa ślizga się wobec kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując poprawne ułożenie. Jakość tego ślizgu zdaje się być dobra ponieważ kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony przy użyciu:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej natomiast stabilizację umożliwiają:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni bignących tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.

https://redirect.qxa.pl/fizjoterapeuta-sanok ustawienie kości w stosunku do siebie zdaje się być kluczowe do pracy powyżej wyszczególnionych struktur. W przypadku gdy jednakże kolano ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na ułożenie łąkotki bocznej, która to nie ślizga się prawidłowo, napięcie torebki stawowej a także więzadeł po stronie zewnętrznej, niedobrze wpływa na działanie mięśni zlokalizowanych w tej okolicy.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swoją stabilność i jest mocniej podatny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to urazem więzadeł pobocznych lub chociażby urazie łąkotki.
Przychodzi dodać, że jeśli szpara stawowa po stronie zewnętrznej jest poszerzona, to po stronie wewnętrznej- prawdopodobnie dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- ów sytuacja powiększa zagrożenie pęknięcia łąkotki przyśrodkowej !

Z jakiego powodu kolano jest szpotawe ?
To fundamentalne zapytanie jakie przychodzi sobie postawić zanim przystąpimy do rehabilitacji.
Przyczyn może być wiele- niewłaściwe położenie kości w stosunku do siebie, osłabienie aparatu więzadłowego w kolanie, niewłaściwe ustawienie miednicy, lub chociażby niewłaściwe ustawienie stawu skokowego.

Z przeróżnych czynników kość udowa może, się skręcić wobec kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
Aby wziąć się za fizjoterapię tego typu przypadłości warto w 1-szej kolejności wykryć przyczynę tego stanu rzeczy. Aby to zrobić jesteśmy w stanie zrealizować:
-testy więzadeł kolana- by zweryfikować czy jest porządnie stabilizowane,
-testy mięśniowe- ażeby sprawdzić czy napięcie mięśni jest właściwe,
- testy łąkotek- aby ustalić czy pracują prawidłowo i są dobrze ustabilizowane,
-trzeba przetestować ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej niewłaściwe ułożenie może pobudzać rotację podudzia w stosunku do kości udowej,
-należy ustalić położenie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie mają szansę powodować skręcenie kości udowej wobec kości podudzia.

Po pierwsze skrupulatne badanie.
Gdy już odnotujemy, iż coś jawi się być nie tak, iż kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się niewłaściwie, albo dziecko skarży się na ból postanawiamy zapisać się się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większość rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, choć ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Zatem też wydaje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. Tu w większości przypadków jawi się pierwsze zaskoczenie, jako że do lekarza specjalisty zazwyczaj oczekuje się w kolejce i to całkiem sporo. Na takiej wizycie lekarz winien określić problem, i dodatkowo jego źródło- dlatego, że to jest kluczowe w procesie rehabilitacji. Powinien zbadać postawę dziecka, ocenić zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale także wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Pozostaje ocenić też stabilność poszczególnych stawów i funkcjonowanie więzadeł. Jak już odbędziemy taką wizytę, lekarz przebada dziecko i odnajdzie problem którym są szpotawe kolana zapewne wystawi skierowanie na rehabilitację. W takowym skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” a, także, jakiego typu zabiegi przeprowadzić, z reguły jest to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. Tu rodzi się pierwszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę problemu a dla fizjoterapeuty wystawia tylko skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd owy rehabilitant ma zdawać sobie sprawę jakiego rodzaju to ćwiczenia ? W końcu typ wykonywanej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest źródło problemu, czy występuje przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano posiadają za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - w takim przypadku ćwiczenia będą wyglądały całkowicie inaczej. http://fizjoterapeuta-sanok.pl/ wobec tego pytanie- czy fizjoterapeuta nie powinien osobiście przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tymże łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W czasie ćwiczeń.
Kiedy dziecko jest już na rehabilitacji powinniśmy się upewnić, że wykonuje należyte ćwiczenia ! W szeregu przypadków bowiem przytrafia się tak, że przez natłok pracy i pacjentów przeprowadza się taką gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które mają różne schorzenia. Należy wobec tego zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, powinno robić te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Bezspornie, że nie. Takowe przypadki winny być prowadzone oddzielnie, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć najróżniejsze przyczyny z całą pewnością można stwierdzić, że dwie osoby posiadające szpotawe kolana mogą wykonywać inny rodzaj ćwiczeń dlatego że przyczyna ich problemu zdaje się być inna !
Co mam zrobić wówczas gdy moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z wspomnianego tekstu można wyciągnąć jeden wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu znalezienia właściwej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, bądź możesz też udać się do fizjoterapeuty, który to przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.